دومین جشنواره رادیویی پژواك؛ انتظار هیات داوران دریافت و شنیدن برنامه های كیفی تر و بهتری است

جشنواره ملی مستند رادیویی پژواك دومین دوره خودش را با شعار«صدای واقعیت، پژواك حقیقت» از 18 تا 22 اردیبهشت در مركز همایش های صدا و سیما برگزار می‌كند.

1401/12/21
|
14:40

به گزارش روابط عمومی معاونت صدا جشنواره ملی مستند رادیویی پژواك دومین دوره خودش را با شعار«صدای واقعیت، پژواك حقیقت» از 18 تا 22 اردیبهشت در مركز همایش های صدا و سیما برگزار می‌كند و هدف از برگزاری این جشنواره، احیای ساختار و ارتقای جایگاه مستند در برنامه‌های رادیویی و آموزش و بازآموزی مهارت‌های مستندسازی رادیویی است. «سعید معدن كن» داور بخش نهایی نخستین جشنواره ملی مستند رادیویی پژواك در پاسخ به برخی از پرسش ها گفت:

پیشكسوتان و افرادی كه در حوزه های كاری شان با تجربه و مجرب هستند، چگونه می توانند به جوان ترها كمك كنند؟
در همه جای دنیا مرسوم است كه در همه مشاغل، از افرادی همچون پیشكسوتان مجرب و استادان كه زمانی كار كرده اند در دوره های انتقال تجربه و دانش استفاده شود. این امر می تواند در ارتقای تولیدات بویژه برنامه های مستند موثر باشد. پیشكسوتان ظرایف كار و همچنین مضایق آن را می شناسند. خود جوانان هم باید علاقه مند باشند و به پیشكسوتان مراجعه كنند و باب گفتگو و ارتباط مستمر با پیشكسوتان را باز كنند، این امر باعث شكوفایی خواهد بود. انتقال سرمایه دانش و تجربه ای كه آنها دارند جز برقراری ارتباط مستمر بین نسلهای كاری اتفاق نمی افتد.

این دوره از جشنواره را چگونه ارزیابی می كنید؟
برای ارزیابی سطح جشنواره باید منتظر بود تا آثار به دست ما برسد؛ دوره اول برگزاری جشنواره به گونه ای دوره معرفی جشنواره بود.

داوری آثار در این دوره از جشنواره رادیویی را چگونه ارزیابی می كنید؟
از این دوره باید منتظر بود تا جشنواره پله پله به بلوغ خودش نزدیك شود. انتظار هیات داوران دریافت و شنیدن برنامه های كیفی تر و بهتری است. مثلا در دوره گذشته برنامه های فراوانی به دست ما رسید كه در گونه صحیح ارسال نشده بود مثلا برای مستند نمایشی ارسال شده بود، اما در واقع مستند نمایشی نبود. این نشان دهنده آن است كه برنامه سازان یا ارسال كنندگان آثار شناخت دقیقی از گونه های مستندسازی نداشتند. در این دوره با توجه به برگزاری كارگاه های آموزشی توقع این است كه ان شاء الله آسیبی كه سال گذشته وجود داشت، امسال نباشد و برنامه های كیفی تری را بشنویم.

در برگزیده شدن آثار چه ملاك هایی مد نظر قرار گرفته شده است؟
پژوهش محور بودن، جذاب بودن مستند و بدیع بودن سوژه از جمله ملاك های داوری است. علاوه بر اینها؛ كیفیت فنی خوب، داشتن خط روایی مناسب و توانایی انتقال پیام مورد نظر مستندساز به مخاطب از دیگر مواردی است كه در برگزیدن شدن آثار مد نظر قرار می گیرد.
تناسب گونه درست مستند با سوژه و موضوع انتخابی، تكنیك ساخت، استفاده درست و مناسب از صوت و جلوه های صوتی از دیگر مواردی است كه ملاك و ویژگی های ارزیابی در داوری هاست.

اهداف جشنواره بر چه اساسی تبیین می شود؟
با توجه به تجربیات شخصی خودم از جشنواره ها چه در دبیری ها و داوری ها؛ نكته مهم این است كه باید اهداف جشنواره چه برای برنامه ریزان و چه برای شركت كنندگان روشن و شفاف باشد. در صورتی كه اهدف مشخص و شفاف باشد، در این صورت می توان با برنامه ریزی دقیق آن اهداف را به درستی محقق كرد. مثلا در این دوره(دومین دوره از برگزاری جشنواره مستند رادیویی پژواك) جدول منظم و مدون كارگاه های آموزشی برای معرفی همه اجزایی كه در تولید یك مستند موثر وجود دارد، ترسیم شده است.

برگزاری مدون و منظم كارگاه ها و كلاس های آموزشی مستندسازان تاثیری بر كیفیت آثار دارد؟
تنوع در انتخاب مدرسین و عناوین مختلف كارگاه ها، می تواند كمك خوبی برای ارتقای دانش علاقه مندان و مخاطبان جشنواره باشد. هدف اصلی و مشترك برنامه سازان و مدیران؛ ارتقاء كیفی برنامه ها و جلب رضایت مخاطب است. جشنواره ها محلی برای تعامل بیشتر با برنامه سازان دیگر شبكه ها، گروه های برنامه ساز، پیشكسوتان و استادان رادیو است.
از آسیب های تولیدات رادیویی اگر بخواهید نام ببرید؟
یكی از آسیب های تولیدات رادیویی یكنواخت شدن ساختار و قالب های تولید برنامه در بیشتر شبكه های رادیویی بود، اما در یكی دو سال اخیر، با اهمیت پیدا كردن ژانر مستند در معاونت صدا، اشتیاق برنامه سازان به این حوزه افزایش یافته است.

چه نظری درباره برگزاری اینچنین جشنواره هایی دارید؟
جشنواره ها یك فرصت اند، فرصتی برای مستندسازان و برای مخاطبان، مجموعه افرادی كه به عنوان مخاطب رسانه هستند با این گونه ها كه كمتر برایشان تولید و پخش شده است، آشنا می شوند.
جشنواره ها برای برنامه سازان داخل سازمان، فرصتی فراهم می كند تا افرادی كه كمتر به مستندسازی توجه داشتند، به این سمت سوق پیدا كنند. از طرف دیگر این ظرفیت را به تولیدكنندگان محتوایی بیرون سازمان كه در پی معرفی خود و دستاوردهایشان از رسانه ملی هستند، معرفی می كند. تا به جای اینكه به دنبال ساختارهای ساده همچون برنامه های گفتگو محور و میزگرد و... برای ارائه برنامه ها باشند، از مستند هم استفاده كنند، تا در این نوع برنامه ها هم تنوع ایجاد شده و مخاطب بیشتری همراه رسانه شود.

چرا در رسانه رادیو به ساختار مستند كمتر توجه شده است؟
البته اعتقاد ندارم كه در رسانه رادیو به ساختار مستند كمتر توجه شده است. مستندسازی در رادیو تاریخی طولانی دارد، اما دلیل كمرنگ شدن آن این است كه كسی كه كار مستند می كند باید زمان فراوانی را برای تولید اثر بگذارد. اگر توجه و پشتیبانی مناسب صورت نگیرد، افراد كم كم علاقه مندی خود را برای تولید مستند از دست می دهند.
گاهی راحت طلبی برنامه سازان هم ممكن است، باعث شود آنها به تولید مستند راغب نشوند. به هرحال مستند سازی كار سخت و دراز مدتی است و برنامه ساز ممكن است ترجیح دهد راه ساده تری را برای تولید برنامه انتخاب كند. اگر در طول سالیان سال رفته رفته به مستندسازی بی توجهی شده، بی شك این آسیب هم متوجه تولید كنندگان و هم پشتیبانی كنندگان بوده است. بی شك برگزاری جشنواره تخصصی مستند، یك بار دیگر، توجه سیاستگذاران، برنامه ریزان و برنامه سازان رسانه را جلب می كند تا انشا الله با رفع موانع و برطرف كردن آسیب ها سبب شوند بار دیگر مستندسازی رادیویی شكوفا شود.
برای تقویت جریان مستندسازی در رادیو چه باید كرد؟
مستند یكی از ساختارهای تاثیرگذار در برنامه سازی محسوب می شود كه اگر از كیفیت لازم در تولید برخوردار باشد، می تواند علاوه بر جذب مخاطب، جریان ساز هم باشد. به همین دلیل برای تقویت جریان مستندسازی در رادیو اولین و مهم ترین راهكار تربیت مستندساز رادیویی با ارائه آموزش های اكادمیك بود كه با برگزاری جشنواره مستند رادیویی پژواك این امر محقق شد تا برترین ها برگزیده شوند.

آیا آثاری داشتید كه به دلیل ویژگی های ساختاری یا شنیداری هنوز در ذهن شما ماندگار شده باشد؟
در آثاری كه در نخستین دوره از برگزاری جشنواره رادیو به دست ما رسد و من شنیدم؛ بعضی از آثار به دلیل تمایز و خلاقیت در ذهن بنده مانده است، كه آنها جزو آثار برتر و برگزیده بودند.
علاوه بر اینها، آثاری هم بودند كه با وجود این كه در فهرست دریافت كنندگان جایزه نبودند و برگزیده نشده اند؛ اما به دلیل یك سری ویژگی های خاص در ذهنم مانده است.

چه انتقاد یا پیشنهادی برای تقویت مستندسازی و برگزاری اینچنین جشنواره هایی دارید؟
مستندسازی كار سخت و زمانبری است و باید پشتیبانی خوبی چه مادی و چه معنوی از مستندسازی صورت بگیرد تا برنامه سازان برای انتخاب سوژه و پرداخت آن زمان بگذارد. تولید مستند كوتاه مدت نیست، یك كار گذرا نیست، بلكه احتیاج به زمان و پشتیبانی مالی و معنوی دارد. مستندساز باید به وجوهه مختلف مستند مسلط باشد. مستندهای خوب رادیویی دنیا را بشنود و مستندهای تلویزیونی زیاد ببیند و با شیوه های مختلف ساخت مستند آشنا شود.
یك مستندساز خوب چه ویژگی دارد؟
مستندساز بجز پژوهش، شیوه روایت و ارزیابی آثار دیگران، باید به جزئیات تسلط داشته باشد؛ مثلا با آمبیانس و تكنیك های صدابرداری صحنه و شیوه های روایت مستند و... آشنا باشد. مهم تر از همه اینكه صبور باشد، مستندسازی كار عجله ای نیست، و با صبر، حوصله و دقت زیاد صورت می گیرد.


دومین جشنواره ملی مستند رادیویی پژواك از 18 تا 22 اردیبهشت ماه در مركز همایش های صدا و سیما برگزار خواهد شد.

دسترسی سریع