بررسی نقش و نگار سیگار بر پرده سینما در افق روشن

نسبت بین سینما و سیگار قدمت طولانی دارد، هم بسیاری از سینماگران سیگاری هستند و هم سینما نقش زیادی در سیگاری كردن افراد جامعه داشته است به طور نمونه نحوه سیگار كشیدن پرویز پرستویی در فیلم آدم برفی كه با دست های مشت شده سیگار را می‌گرفت موجب شد كه در آن سال، این شكل سیگار كشیدن به یك مد اجتماعی بدل شود .

اما به یاد دارید كه یكی از ویژگی‌های مشترك فیلم‌های سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر سیگار كشیدن شخصیت‌های قصه در فیلم هاست، طوری كه از 44 فیلم به نمایش درآمده در جشنواره فیلم فجر، تماشاگران در 28 فیلم از جمله دراكولا و سه كام حبس ،شاهد صحنه‌های استعمال سیگار بودند. جشنواره ای كه لقب دودی به خود گرفت و البته در جشنواره 95 هم حجم بالای سیگار كشیدن در فیلم ها با تذكر وزیر بهداشت وقت همراه شد.


دكتر مصطفی محمودی منتقد سینما با تاكید بر اینكه هیچ ممیزی و نظارتی بر نمایش صحنه های سیگار در فیلم های سینمایی تولید داخل وجود ندارد در برنامه افق روشن رادیو سلامت گفت : در سینمای ایران استفاده مواد دخانی توسط شخصیت های منفی فیلم هیچ منعی ندارد.

این منتقد سینما با اشاره به تاثیر سكانس های استعمال سیگار بر مخاطب افزود: فقدان آموزش در جامعه به ویژه در مقاطع تحصیلی این اثر گذاری را دو چندان می كند.

نویسندگان فیلمنامه معمولاً برای نشان دادن عصبانیت و منفی بودن یك نقش یا پر كردن برخی خلاءهای فیلمنامه، یك شخصیت را سیگاری تصویر می‌كنند. اما آیا راه دیگری برای این مسئله وجود ندارد؟

دكتر محمودی در این باره می گوید: مشكل علاوه بر نظارت می تواند در كارگردانی و ضعف در پردازش شخصیت ها باشد.

بسیاری می گویند معمولاً در فیلم‌های ما شخصیتی كه سیگار می‌كشد فردی آسیب‌دیده و بیچاره است كه هیچ تماشاگری با او همذات‌پنداری نمی‌كند، چطور این شخصیت می‌تواند تبلیغ سیگار كشیدن را بكند؟

دكتر محمودی درباره چنین تحلیل های معتقد است :من این مسئله را قبول ندارم زیرا بارها دیده شده است تماشاچیان پس از ترك سالن سینما بلافاصله سیگار روشن كرده اند و این به معنای تاثیر سوء چنین سكانس های بر مخاطب است.

مطالعات مركز درمان و پیشگیری از بیماری آمریكا اعلام كرده، جوانان و نوجوانان پس از تماشای این فیلم ها، رغبت زیادی به كشیدن سیگار پیدا می كنند. این مركز از طریق نظرسنجی های متعدد و میزان فروش سیگار در سینماها به این نتایج دست یافته است.همچنین این مركز اظهار داشته 44 درصد بزرگسالان نیز سیگار كشیدن را پس از تماشای یك سكانس این چنینی فیلم،‌ تجربه و آغاز كرده اند.

برنامه افق روش را روزهای شنبه، دوشنبه و چهارشنبه راس ساعت 9:10بشنویید.