صدای روشن انتظار در خانه های ایرانی

فرهنگ مهدویت امروزه یكی از اركان و پایه‌های سبك زندگی ایرانی-اسلامی است و اصولا زندگی بدون مفاهیم والایی همچون انتظار و امید برای ظهور و قیام منجی بشریت برای بسیاری قابل‌تصور نیست.
رسانه‌ملی و شبكه‌های متعدد دیداری و شنیداری‌اش در راستای اهمیت و اصالت فرهنگ مهدویت، برنامه‌های متعددی را در قالب‌های مختلف تولید كرده و به‌منظور آشنایی مخاطبان خود با این فرهنگ و برخورداری از یك سبك زندگی غنی، آنها را روی آنتن می‌فرستند. شبكه‌های رادیویی نیز به‌تبعیت از این سیاست و راهبرد اصولی، برنامه‌هایی را با محوریت امام غایب‌(عج) و برای شناخت هر چه بیشتر شنوندگان خود با حضرتش روانه آنتن می‌كنند. از این رو قاب كوچك با برنامه‌سازانی كه در حوزه مهدویت برنامه‌سازی می‌كنند، گفت‌و‌گو كرده است.

طلیعه به‌افق آفتاب
برنامه «به افق آفتاب» با موضوع مهدویت و آداب انتظار بیشتر از 15 سال است كه روی آنتن رادیو ایران قرار دارد. سیده زهرا صالحی، تهیه‌كننده «به افق آفتاب» درباره ساختار این برنامه به قاب كوچك گفت: در بخش كارشناسی با حضور حجت‌الاسلام علی آقا‌بابا، كارشناس بخش احكام و حجت‌الاسلام فریمانی، كارشناس بخش تفسیر نهج‌البلاغه به موضوع مهدویت و آداب انتظار و این‌كه چگونه در فراهم‌كردن شرایط ظهور نقش خودمان را ایفا كنیم، پرداخته می‌شود. هر روز بعد از اذان ظهر دعای فرج و دعای سلامتی امام‌زمان‌(عج) پخش می‌شود تا ان‌شاءالله با زمزمه جمعی شنوندگان‌مان، درهای ظهور به‌روی‌مان گشوده شود.
او تاكید كرد: برنامه اذان‌گاهی به‌افق آفتاب تلاش می‌كند تا ضمن یادآوری لحظه‌های ملكوتی اذان ظهر به مخاطبان، ذهن و دل‌وجان آنها را برای استقبال از این لحظه‌های ارزشمند و بهره معنوی از فرصت نماز اول وقت و رازونیاز با پروردگار جهانیان فراهم كند.
صالحی درباره استقبال از برنامه هم تصریح كرد: پیام‌هایی كه از مخاطبان دریافت می‌كنیم، نشان می‌دهد برنامه راه خود را به دل مخاطبان باایمان و معرفت‌طلب پیدا كرده و توانسته سهمی در لحظه‌های عاشقی آنها با پروردگار داشته باشد. پرداختن به رویكردهای متنوع در بحث مهدویت و تربیت انسان منتظر از جمله موضوعات مهمی است كه در برنامه توجه ویژه‌ای به آن شده است.

به امید دیدار
«به امید دیدار» برنامه مهدویت رادیو جوان است. این برنامه كه از بخش‌های مختلفی تشكیل شده، به‌شكل ویژه‌ای به امام‌زمان‌(عج) می‌پردازد. فاطمه قنبری، تهیه‌كننده به‌امید دیدار، درباره ساختار این برنامه توضیح داد: به‌امید دیدار یك برنامه حسی و دلی است كه بخش‌های متفاوتی دارد. بخش ‌«نامه» با صدای آقای نجم‌الدین شریعتی هر هفته به مبحثی از زندگی امام‌زمان (عج) می‌پردازد و ایشان را خطاب قرار می‌دهد. بخش «داستان» كه هم اختصاص به بیان خاطرات كسانی دارد كه در سختی‌ها و مشكلات زندگی به امام‌زمان‌(عج) متوسل شده و جواب گرفته‌اند. این آیتم را مصطفی خواجه‌حسینی اجرا می‌كند. بخش معرفی كتاب را هم در برنامه داریم و تازه‌های نشر، چه علمی و چه داستانی را در حوزه مهدویت معرفی می‌كنیم. این بخش با صدای صاحبه عظیمی و گویندگی فاطمه امجدیان روی آنتن می‌رود.
تهیه‌كننده به‌امید دیدار در تشریح سایر بخش‌های این برنامه اظهار كرد: بخشی را هم به صداهای مردمی اختصاص داده‌ایم. در بخش كارشناسی هم از صحبت‌های دكتر سید‌محمد شجاعی بهره‌مند می‌شویم. به‌امید دیدار برنامه‌ای برای امام‌زمان (عج) است، با این رویكرد كه ابتدا از شنیدنش لذت ببریم و در لایه‌ای بالاتر تفكر كنیم كه چه‌كاری باید انجام بدهیم تا در هر حیطه‌ای كه هستیم، هم بهترین خودمان باشیم و هم در سطح كلان‌تر در زمینه ظهور حضرت نقش و سهمی ایفا كنیم.

قرارهای آدینه
«قرار آدینه» یكی از برنامه‌های ثابت و چندساله رادیوفرهنگ است كه هر هفته جمعه‌ها از گروه تاریخ، فرهنگ و اندیشه این شبكه روی آنتن می‌رود.محمدرضا حاج‌حیدری، تهیه‌كننده برنامه گفت: قرار آدینه می‌خواهد جمعه را از یك تعطیل معمولی به قرارگاهی معنوی، اجتماعی و هویتی برای مخاطبان تبدیل كند.
ما تلاش كرده‌ایم نمازجمعه را نه‌فقط یك آیین عبادی، بلكه به‌عنوان «تریبون بصیرت» و مركز پیوند جامعه با ارزش‌های دینی و اجتماعی معرفی كنیم. موضوع مهدویت و امید به آینده نیز یكی از ستون‌های اصلی برنامه است تا جمعه، به معنای واقعی كلمه، روز انتظار و آگاهی شناخته شود.
تهیه‌كننده قرار آدینه درباره ساختار این برنامه نیز توضیح داد: برنامه سه بخش كارشناسی مشخص دارد. بخش اول، گفت‌وگو با یكی از امامان جمعه شهرستان‌هاست. در این بخش، مضمون خطبه‌های همان هفته مرور و تحلیل می‌شود. بخش دوم برنامه به بحث كارشناسی درباره نمازجمعه و جایگاه آن اختصاص دارد. در این بخش، با توجه به رویدادهای روز و مناسبت‌های ملی و مذهبی ــ از هفته بسیج، روز نیروی دریایی و روز نوآوری ایران‌ساخت گرفته تا مناسبت‌های فرهنگی و دینی ــ ابعاد اجتماعی، معرفتی و تمدنی نمازجمعه مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد .در بخش سوم نیز موضوع مهدویت با رویكردی امیدبخش، عقلانی و كاربردی مطرح می‌شود. تلاش ما این است كه مفاهیم ظهور برای نسل جوان جذاب، قابل‌فهم و كاربردی باشد و نه صرفا تئوری و كلی‌گویی. حاج‌حیدری، درباره سازوكار مشاركت مخاطبان توضیح داد: درهرقسمت،پرسشی مشاركتی متناسب باموضوعات روزومحورهای مهدوی طرح می‌شود ومخاطبان می‌توانند از طریق پیامك پاسخ خود را ارسال كنند. در پایان نیز با قرعه‌كشی، جوایزی به یكی از شركت‌كنندگان اهدا می‌شود.
وی درباره تفاوت قرار آدینه با برنامه‌های مشابه تصریح كرد: تفاوت اصلی ما در تركیب همزمان سه محور است: نمازجمعه، مسائل روز و مهدویت.

در ساحت حضور
همزمان با عصر انتظار و در روزی كه به نام امام زمان(عج) شناخته می‌شود، برنامه «در ساحت حضور» هر جمعه از ساعت 11تا13:30 به تهیه‌كنندگی آقای برمر از رادیو تهران پخش می‌شود؛ برنامه‌ای كه علاوه بر پوشش زنده نماز جمعه تهران، بخشی ثابت و تحلیلی برای تبیین ابعاد مختلف مهدویت و زندگی منتظرانه در جامعه امروز دارد. برمر، تهیه‌كننده برنامه «در ساحت حضور»، روز جمعه را «روز پیوند دل‌ها با امام زمان(عج)» توصیف كرد و گفت: برای ما مهم بود برنامه‌ای كه در روز جمعه روی آنتن می‌رود، صرفا یك پوشش عبادی یا مذهبی نباشد؛ بلكه بستری برای بازخوانی اندیشه مهدوی و نسبت آن با زندگی روزمره مخاطبان باشد.
وی توضیح داد كه موضوع مهدویت برنامه با چند محور اصلی طراحی شده است؛ نخست، تبیین سبك زندگی منتظرانه و این‌كه چگونه انسان امروز می‌تواند رفتار و اخلاق خود را با معیارهای عصرظهور تنظیم كند.محور دوم برنامه، بازخوانی جایگاه امام زمان(عج) در خطبه‌ها و پیام‌های نماز جمعه است. به گفته وی، نماز جمعه همیشه یكی از مهم‌ترین سكوهای فرهنگی و تربیتی جامعه بوده و ما تلاش می‌كنیم ارتباط میان گفتمان جمعه و گفتمان انتظار را برای مخاطب روشن كنیم.سومین محور برنامه، رویكرد تمدنی مهدویت است؛ این‌كه ظهور نه یك رخداد صرفاً معنوی، بلكه نقطه آغاز شكل‌گیری جامعه‌ای عادلانه، اخلاقی و تواناست. وی همچنین به مشاركت مردم در قالب گزارش‌های مردمی اشاره كرد افزود: صدای مردم در روز جمعه، صدای امید است. ما روایت‌های مردمی از انتظار، دعا، نیایش و آمادگی برای ظهور را در برنامه پخش می‌كنیم.هدف ما این است كه «در ساحت حضور» نه تنها همراه نماز جمعه باشد، بلكه هر هفته یادآور این حقیقت باشد كه جمعه متعلق به امام زمان(عج) است و هر قدمی در این روز باید بوی انتظار بدهد.

نسیم انتظار
برنامه «نسیم انتظار» از شبكه رادیویی گفت‌وگو، عصرهای جمعه با محوریت مهدویت و مباحث مرتبط با ظهور و غیبت امام دوازدهم(عج) روی آنتن می‌رود و فضایی معنوی و امیدبخش برای مخاطبان ایجاد می‌كند. نرگس سعادتی، تهیه‌كننده این برنامه با اشاره به رویكرد شبكه در پرداختن به موضوع مهدویت، گفت: نسیم انتظار تلاش می‌كند با نگاهی همه‌جانبه به این موضوع، امید، انگیزه و معرفت دینی را در شنوندگان تقویت كند. او افزود: پیوند فرهنگی روزهای جمعه با دعا و انتظار، زمینه‌ای است تا این برنامه با حال‌وهوایی مهدوی تولید و پخش شود و دانش مخاطبان درباره مهدویت ارتقا یابد.سعادتی توجه به نسل جوان را از مهم‌ترین رویكردهای برنامه دانست و تأكید كرد: یكی از اهداف اصلی، ارائه مباحث مهدوی در قالب‌هایی جذاب و قابل فهم برای جوانان است. به گفته او، خوانش داستان‌های كوتاه، مثال‌های ساده و پرداختن به پرسش‌های چالش‌برانگیز، از روش‌هایی است كه به تبیین بهتر موضوع كمك می‌كند.
تهیه‌كننده نسیم انتظار با اشاره به بازخوردهای مثبت دریافتی از طریق پیامك، موفقیت برنامه را نتیجه همین تعامل دانست و گفت: تلاش‌مان این است كه با بهره‌گیری از كارشناسان خبره‌ و طرح مباحث تخصصی‌تر، در كنار ارتباط مستقیم با مخاطبان، زمینه طرح پرسش‌ها و دریافت پاسخ‌های روشن را فراهم كنیم.

تا جمعه ظهور
برنامه «تا جمعه ظهور» به مدت 23سال و همزمان باتأسیس رادیومعارف هرجمعه ازاین شبكه رادیویی پخش می‌شود. سیده‌منیره موسوی، تهیه‌كننده تا جمعه ظهور است و سیدحمید حسینی اجرای این برنامه رابرعهده دارد. سیده‌منیره موسوی درباره ساختار این برنامه اظهار كرد: موضوعات محوری مهدویت، امام‌زمان(عج)، وظایف منتظران، موانع غیبت، شرایط ظهور و قبل از ظهور و هر موضوعی كه به مهدویت مرتبط باشد در برنامه مورد بحث قرار می‌گیرد.وی افزود: از سال 1404 توقیعات مهدوی؛ یعنی نامه‌هایی را كه یاران و اصحاب به امام‌زمان(عج) تقدیم كرده‌اند یا از ایشان دریافت داشته‌اند با حضور یك كارشناس بررسی می‌كنیم. همچنین به بررسی یكی از كتاب‌هایی كه درباره مهدویت و انتظار و ظهور به نگارش درآمده است می‌پردازیم و ضمن خوانش بخش‌هایی از كتاب، نویسنده آن را معرفی می‌كنیم.تهیه‌كننده تا جمعه ظهور در تشریح آیتم‌های دیگر این برنامه ادامه داد: در آیتم «ایستگاه مهدوی» گزارشگر برنامه سراغ زائرانی می‌رود كه با قطار روزهای سه‌شنبه عازم مسجد جمكران هستند و با آنها درباره ارتباط و ارادت‌شان با امام عصر(عج) گفت‌وگو می‌كند. همچنین در آیتم «مهدی یاوران» تمركزمان روی كودكان و نوجوانان است ومی‌كوشیم با طرح مسائل جذاب آنها را به امام‌زمان(عج) و موضوع ظهور علاقه‌مند كنیم.موسوی از حضور كارشناسان حوزه مهدویت در برنامه خبر داد و گفت: یكی از بخش‌های پرمخاطب برنامه به خوانش و پاسخ به پیام‌ها و سؤالات مخاطبان اختصاص دارد كه در این بخش، دكتر جعفری به‌عنوان كارشناس پاسخگوی پرسش‌های شنوندگان است. تهیه‌كننده تا جمعه ظهور با اشاره به پخش 23ساله این برنامه خاطرنشان كرد:وقتی یك برنامه برای مدت 23 سال روی آنتن قرار دارد، نشان می‌دهد كه با استقبال مخاطبان مواجه شده است. یكی از نقاط قوت این برنامه حضور استادان و كارشناسان حوزه مهدویت است.

باران تویی
«باران تویی» عنوان برنامه‌ای در رادیو پیام است كه به موضوع مهدویت می‌پردازد. این برنامه با تهیه‌كنندگی رضا صفری، در مدت زمان كوتاه چهار دقیقه‌ای، به موضوع مهدویت و مباحث مرتبط با آن می‌پردازد. صفری، تهیه‌كننده باران تویی درباره این برنامه توضیح داد: در هرقسمت، تركیبی از سخنرانی علما و بزرگان و سخنرانان مشهور درباره مهدویت را به همراه آواها و نغمه‌های متناسب بامحتوا به شنوندگان عرضه می‌كنیم. برنامه باران تویی ریتم تندی دارد و برای ‌آن‌كه مطالب ارائه‌شده در آن سندیت بیشتری داشته باشد و مورد پذیرش شنوندگان قرار گیرد، نظرات و آموزه‌های چند سخنران درباره یك موضوع پخش می‌شود. ازسوی دیگر،دركنار سخنرانی‌ها؛ داستان‌های كوتاه در رابطه ‌با موضوعات مطرح‌شده در برنامه را نیز داریم. تهیه‌كننده باران تویی درباره اهداف ساخت این برنامه تصریح كرد: معارف، مهدویت، شناخت امام‌زمان(عج)، وظایف منتظران، سیره امام عصر(عج)، غیبت كبری و صغری، دلایل و شرایط غیبت، یاران حضرت و مسائلی كه مربوط به ظهور است در برنامه موردتوجه قرار می‌گیرد. باران تویی یك كار جامع است كه پیرامون موضوع مهدویت تولید و پخش می‌شود.صفری خاطرنشان كرد: باتوجه ‌به كوتاه‌بودن مدت‌زمان برنامه كار سختی را پیش‌رو داریم‌؛ بااین‌حال سعی می‌كنیم درباره هر موضوع نظرات و سخنرانی‌های چند تن از علما و بزرگان را گزینش كرده و در برنامه پخش كنیم تا تأثیرگذاری بیشتری روی مخاطبان داشته باشد.

به نام خدا
حتی جدول پخش رادیو ورزش هم از برنامه معنوی و مهدوی خالی نیست و این شبكه رادیویی تلاش می‌كند با برنامه «به نام خدا» شنوندگان خود و به‌ویژه جوانان را با مهدویت آشنا كند. این برنامه بیش از10سال است كه هرروز صبح از شبكه رادیویی ورزش پخش می‌شود. رابعه اقدامی، تهیه‌كننده درباره اهداف ساخت این برنامه بیان كرد: هدف برنامه به نام خدا ایجاد فضایی معنوی برای شنوندگان است تا آنان را برای اقامه نماز و حضور در پیشگاه پروردگار آماده كند. این برنامه با تلاوت متون عرفانی و مذهبی به گونه‌های متنوع، می‌كوشد نسل جوان را با مفاهیم مهدویت آشنا سازد. خوانش این متون ادبی و عرفانی هم دانش مخاطب را افزایش می‌دهد و هم از طریق روایت‌های خود، آموزه‌های دینی و معنوی را به جوانان منتقل می‌كند. به نام خدا به صورت روزانه تولید و پخش می‌شود و در آن بر معرفی متون كمترشنیده‌شده تمركز داریم.